NIEBO. Przewodnik po Wszechświecie - publikacja dla wszystkich miłośników gwiazd, która zabiera w podróż po najciekawszych zakątkach Wszechświata. Autorem książki jest Przemysław Rudź – członek Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, aktywny obserwator nieba, od wielu lat z pasją zgłębiający tajniki astronomii.   Przewodnik odsłania fascynujące tajemnice nieba, gwiazd i planet. Stara się odpowiedzieć na wiele pytań dotyczących zagadkowego kosmosu. Skierowany jest zarówno do początkujących astroamatorów, jak i doświadczonych znawców tematu. Ci pierwsi dowiedzą się, co zrobić, by dobrze obserwować niebo, jakich instrumentów używać, na co zwracać uwagę i gdzie najlepiej prowadzić eksploracje. Dla profesjonalnych badaczy nieba przewodnik może stanowić doskonałą pomoc ułatwiającą uporządkowanie wiedzy astronomicznej, a także źródło praktycznych wskazówek. Obok gruntownego i przejrzystego opisu zagadnień astronomicznych przewodnik zawiera atrakcyjne dodatki: przypomnienie astronomicznych osiągnięć starożytności i powiązań mitologii z astronomią, ciekawostki dotyczące początku i końca Wszechświata, podróży międzygwiezdnych czy pochodzenia życia na Ziemi. Czym różni się montaż azymutalny od paralaktycznego, co potrafi Teleskop Kosmiczny Hubble’a, gdzie będzie można podziwiać najbliższe zaćmienia Słońca, jak rozpoznać na niebie Warkocz Bereniki, kiedy nastąpi koniec Wszechświata - odpowiedzi na te pytania i wiele więcej w książce, która zmieści się w kieszeni.   W przewodniku m.in.: szczegółowe informacje o 46 gwiazdozbiorach rady, jak zbudować własny, amatorski teleskop i wskazówki co do samodzielnej obserwacji nieba opisy przyrządów astronomicznych – od lornetki do potężnych teleskopów biogramy słynnych astronomów – od Hipparcha do Aleksandra Wolszczana kolorowe fotografie, rysunki i schematy Księżyca, galaktyk, komet, meteorów i innych obiektów ciekawostki i najnowsze odkrycia z astronomii adresy planetariów, obserwatoriów astronomicznych, stron www słowniczek terminów Spis treści: Od wydawcy … 3 I. Wprowadzenie … 7    1. Informacje wstępne … 7    2. Wyobrażenia o Wszechświecie i osiągnięcia astronomiczne w starożytności … 14
   Babilonia … 14
   Egipt … 14
   Chiny … 15
   Półwysep Indyjski … 16
   Grecja … 16
   Mezoameryka … 17
   Słowiańszczyzna … 18    3. Mitologia w astronomii ... 19
   Wielka i Mała Niedźwiedzica … 19
   Andromeda, Perseusz, Kasjopeja, Cefeusz, Wieloryb, Pegaz … 19
   Baran, Bliźnięta … 20
   Orion, Skorpion, Wielki i Mały Pies, Zając … 20
   Wodnik … 21
   Herkules, Hydra, Rak, Orzeł, Łabędź, Lutnia … 21    4. Dziedziny astronomii … 23
   Astrometria … 23
   Mechanika nieba … 23
   Astrofi Zyka … 23
   Radioastronomia … 24
   Kosmologia … 24
   Nauki pokrewne … 25    5. Wielcy astronomowie ... 26
   Arystoteles … 26
   Hipparch … 26
   Klaudiusz Ptolemeusz … 27
   Mikołaj Kopernik … 27
   Tycho Brahe … 28
   Galileusz … 29
   Johannes Kepler … 30
   Jan Heweliusz … 31
   Izaak Newton … 32
   Jan Śniadecki … 33
   Adam Prażmowski … 33
   Antoni Wilk … 33
   Albert Einstein … 33
   Michał Kamieński … 34
   Tadeusz Banachiewicz … 34
   Edvin Hubble … 35
   Ary Sternfeld … 35
   Bohdan Paczyński … 35
   Stephen Hawking … 36
   Aleksander Wolszczan … 36 II. Instrumentarium astronoma … 37    1. Podstawy optyki, najważniejsze parametry teleskopów … 37
   Zdolność zbiorcza i zdolność rozdzielcza … 37
   Wielkość gwiazdowa i zasięg teleskopu … 38
   Powiększenie kątowe … 39
   Jakie maksymalne powiększenie? … 40
   Światłosiła … 40    2. Aberracje układów optycznych, czyli to, co psuje obraz … 41
   Informacje wstępne … 41
   Aberracja chromatyczna … 41
   Aberracja sferyczna … 42
   Inne aberracje … 43    3. Instrumentarium astronoma amatora – lornetka i teleskop … 45
   Lornetka … 45
            Informacje wstępne … 45
            Ocena jakości … 45
            Oznaczenia … 45
            Typy lornetek … 46
   Amatorskie teleskopy astronomiczne … 47
            Informacje wstępne … 47
            Refraktory … 48
            Refl ektory … 50
   Katadioptryki, czyli konstrukcje soczewkowo-zwierciadlane … 54
            Informacje wstępne … 54
            Kamera Schmidta … 54
            Kamera Maksutowa … 54
   Konstrukcje hybrydowe … 55
            Informacje wstępne … 55
            Refl ektor Schmidta-Cassegraina i Maksutowa-Cassegraina …55
            Refl ektor Schmidta-Newtona i Maksutowa-Newtona …56
   Teleskopy pozaosiowe – konkurencja dla apochromatów … 57    4. Okulary astronomiczne … 58
   Informacje wstępne … 58
   Pole widzenia i odsunięcie źrenicy … 58
   Obudowy okularowe … 59
   Typy okularów … 60    5. Montaż, czyli na czym postawić teleskop … 64
   Informacje wstępne … 64
   Montaż azymutalny … 64
   Montaż paralaktyczny … 65    6. Akcesoria dodatkowe ... 69
   Soczewka Barlowa … 69
   Telekompresor … 69
   Wypłaszczasz pola (fi eld fl attener) … 70
   Filtry … 70
   Nasadka kątowa … 71
   Inne przydatne akcesoria … 71    7. Największe teleskopy i radioteleskopy świata … 73
   Informacje wstępne … 73
   Teleskopy optyczne … 73
   Teleskopy słoneczne … 75
   Planowane inwestycje … 75
   Radioteleskopy … 76    8. Obserwatoria orbitalne … 78
   Informacje wstępne . 78
   Najważniejsze obserwatoria orbitalne … 78
   Teleskop Kosmiczny Hubble’a … 81    9. Podstawy astrofotografii … 83
   Informacje wstępne … 83
   Jak rozpocząć? … 84
   Jaki detektor? … 85
   Obróbka zebranego materiału, czyli processing … 85    10. Budowa amatorskiego teleskopu ... 87
   Najprostsza luneta astronomiczna … 87
   Teleskop z gotowych podzespołów … 87
   Własnoręcznie wykonane zwierciadło do teleskopu Newtona … 89
   Podsumowanie … 91 III. Amatorskie obserwacje Układu Słonecznego … 93    1. Informacje wstępne … 93    2. Słońce – nasza gwiazda dzienna … 96
   Informacje wstępne … 96
   Aktywność słoneczna … 97
   Słońce jako obiekt obserwacji … 99    3. Świat planet … 102
   Merkury … 102
   Wenus …  104
   Mars … 106
   Jowisz … 110
   Saturn … 113
   Uran … 114
   Neptun … 116
 
   4. Księżyc – naturalny satelita Ziemi … 125    5. Planetoidy i planety karłowate … 130    6. Komety i roje meteorów … 132    7. Zaćmienia, tranzyty i inne zjawiska zakryciowe … 139
   Zaćmienia Słońca … 139
   Zaćmienia Księżyca … 143
   Tranzyty planet wewnętrznych … 144
   Inne zjawiska zakryciowe … 146    8. Sztuczne satelity Ziemi … 147 IV. Amatorskie obserwacje obiektów spoza Układu Słonecznego … 149    1. Informacje wstępne … 149
   Gwiazdy podwójne i wielokrotne … 150
   Gwiazdy zmienne … 152
   Gromady gwiazd … 160
   Mgławice … 162
   Galaktyki i kwazary … 163
   Katalogi gwiazd i ich oznaczenia … 165    2. Wokół bieguna niebieskiego … 172
   Wielka Niedźwiedzica (Ursa Maior, Uma) … 172
   Mała Niedźwiedzica (Ursa Minor, Umi) … 175
   Kasjopeja (Cassiopeia, Cas) … 176
   Cefeusz (Cepheus, Cep) … 177
   Żyrafa (Camelopardalis, Cam) … 178
   Smok (Draco, Dra) … 179    3. Niebo zimowe … 181
   Bliźnięta (Gemini, Gem) … 183
   Woźnica (Auriga, Aur) … 184
   Byk (Taurus, Tau) … 185
   Orion (Orion, Ori) … 186
   Wielki Pies (Canis Maior, Cma) … 188
   Mały Pies (Canis Minor, Cmi) … 189
   Jednorożec (Monoceros, Mon) … 190
   Rzeka Erydan (Eridanus, Eri) … 191
   Rufa (Puppis, Pup) … 192
   Zając (Lepus, Lep) … 192    4. Niebo wiosenne … 194
   Rak (Cancer, Cnc) … 195
   Lew (Leo, Leo) … 196
   Panna (Virgo, Vir) … 198
   Wolarz (Bootes, Boo) … 199
   Hydra (Hydrus, Hya) … 200
   Waga (Libra, Lib) … 201
   Psy Gończe (Canes Venatici, Cvn) … 202
   Warkocz Bereniki (Coma Berenices, Com) … 203    5. Niebo letnie … 205
   Lutnia (Lyra, Lyr) … 206
   Łabędź (Cygnus, Cyg) … 208
   Orzeł (Aquila, Aql) … 209
   Lisek (Vulpecula, Vul) … 210
   Strzała (Sagitta, Sge) … 211
   Herkules (Hercules, Her) … 212
   Wężownik (Ophiuchus, Oph) … 213
   Korona Północna (Corona Borealis, Crb) … 215
   Skorpion (Scorpius, Sco) … 216
   Wąż (Serpens, Ser) … 218
   Delfi n (Delphinus, Del) … 219
   Koziorożec (Capricornus, Cap) … 220
   Tarcza (Scutum, Sct) … 221
   Strzelec (Sagittarius, Sgr) … 222    6. Niebo jesienne … 225
   Baran (Aries, Ari) … 226
   Pegaz (Pegasus, Peg) … 227
   Perseusz (Perseus, Per) … 228
   Ryby (Pisces, Psc) … 230
   Andromeda (Andromeda, And) … 231
   Wodnik (Aquarius, Aqu). . . . . . . . . . . . . . . .232
   Trójkąt (Triangulum, Tri). . . . . . . . . . . . . . . .233
   Wieloryb (Cetus, Cet) . . . . . . . . . . . . . . . . .234 V. Ciekawostki z dziedziny astronomii i nauk pokrewnych … 237    1. Czy Wszechświat miał początek i czy będzie miał koniec? … 237
   2. Podróże międzygwiezdne i podbój kosmosu … 242
   3. Klimat na Ziemi i astronomiczne czynniki jego zmian … 245
   4. Pochodzenie życia na Ziemi i poszukiwanie go we Wszechświecie … 250 VI. Słowniczek terminów … 255 VII. Literatura … 263
   Publikacje książkowe … 263
   Czasopisma … 266 VIII. Przydatne adresy … 267
   Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii (PTMA) … 267
   Planetaria w Polsce … 268
   Obserwatoria astronomiczne w Polsce … 269
   Polskie obserwatoria zagraniczne … 270
   Wybrane obserwatoria amatorskie … 270 IX. Ciekawe strony www … 271
   Portale astronomiczne … 271
   Fora wymiany informacji na tematy związane z astronomią … 271
   Kluby i organizacje astronomiczne … 271
   Ciekawe strony prywatne … 271
   Strony instytucji zagranicznych … 272
   Prognoza pogody … 272
   Producenci wysokiej jakości sprzętu optycznego … 272