Jadę do Indonezji!
Oko w oko ze smokiem z Komodoro, byle nie za blisko Dziecka Krakatau, noc w „długim domu” na Borneo, pogrzeb na Sulawesi...
INDONEZJA
(pow. 1 919 440 km², dł. wybrzeża 54,7 tys. km, ludność ok. 243 mln), kraj 17 508 wysp (ok. 6 tys. bezludnych) w Archipelagu Malajskim na Oceanie Spokojnym i Indyjskim. Graniczy z Papuą-Nową Gwineą na wyspie Nowa Gwinea, Melezją na wyspie Borneo i z Timorem Wschodnim na wyspie Timor. Religie: 86,1% islam, 8,7% chrześcijaństwo, 1,8% hinduizm, 1% animizm, 0,5% religie chińskie, 0,3% buddyzm. Oficjalnym językiem jest indonezyjski (bahasa indonesia), grupy etniczne posługują się 250 głównymi językami oraz ich dialektami (razem 583 głównych języków i dialektów). Stolica kraju, Dżakarta, leży na wyspie Jawie.
Kiedy jechać?
Cały rok jest ciepło, pora sucha od maja do września, pora deszczowa od października do kwietnia.
Potrawy, smakołyki, owoce:
kaukau (gatunek słodkich ziemniaków), sago (potrawy z mączki palmowej uzyskiwanej z rdzenia pnia palmy), ayam panggang (pieczony kurczak w słodkim sosie sojowym), nasi goreng (smażony ryż), istimewa (ryż z jajkiem), gado gado (sałata z krakersami krewetkowymi), otok-otok (mielone mięso z mleczkiem kokosowym, zapiekane w liściu bananowca), rijstafel (dosł. ryżowy stół, ryż z rozmaitościami); es campur (sałatka owocowa z galaretką i skondensowanym mlekiem), pisang goreng (banany w cieście); owoce: mango, papaja, ananasy, banany (odmiany do gotowania i smażenia i słodkie banany). <h3 targ przy ul. Surabaya w Dżakarcie; w wiosce Prailiu na wyspie Sumba; targowisko Pasar Atas w Bukittinggi na Sumatrze; pływające targi Pasar Kuin i Pasar Lokbaintan w mieście Banjarmasin na wyspie Borneo; Pasar Bolu w Rantepao na wyspie Celebes. 
Od VII w. na głównych wyspach dzisiejszej Indonezji tworzyły się niezależne królestwa, których władza opierała się na buddyzmie i hinduizmie, umacnianym w ciągu wieków przez mnichów i kupców przybywających z Chin i Indii. Monarchia Śriwidźaja na Półwyspie Malajskim obejmowała także Sumatrę. Od VIII w. na Jawie (zob. Jadę na Jawę!) istniały buddyjskie królestwo Mataram i hinduistyczne Sailendra.
W 1294 r. powstało potężne hinduistyczno-buddyjskie imperium Majapahit, obejmujące część Jawy, Madurę, Borneo, Bali, część Sumatry i Sulawesi (Celebes). Od XV w., gdy po inwazji muzułmanów władcy Majapahitu schronili się na Bali (zob. Jadę na Bali!), ludność przyjmowała nową religię. W 1602 r. Holendrzy założyli na Jawie Kompanię Wschodnioindyjską i, rywalizując z Portugalczykami i Brytyjczykami, utrzymali dominację na wyspach indonezyjskich do II wojny światowej, kiedy pojawili się nowi najeźdźcy – Japończycy. Flagę niepodległej Indonezji – sang merah putih (czerwono-biała) – wywieszono w Pałacu Wolności (Istana Merdeka) 27 grudnia 1949 r. Po latach „kontrolowanej demokracji” Sukarno (1945–1967), pierwszego prezydenta Indonezji, nastąpiły jeszcze dłuższe rządy następnego dyktatora – Suharto (od 1965, oficjalnie od 1967 do 1998), który winien jest śmierci ok. 2 mln Indonezyjczyków. W latach 2001–2004 funkcję prezydenta pełniła córka Sukarno.
Kraina wulkanów
Na wyspach Indonezji co jakiś czas wybucha któryś ze 128 czynnych wulkanów (65 najbardziej aktywnych) z ogólnej liczby 400. Z pozostałych 300 niektóre wygasły, inne są tylko głęboko uśpione. Wiele wulkanów dymi bezustannie lub wypluwa wrzącą lawę. Na Jawie (zob. Jadę na Jawę!) ze 121 wulkanów wykazuje aktywność 35.Na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego znajduje się Park Narodowy Ujung Kujon (Zachodni Kraniec; pow. 1,206 km²); obejmuje zachodnią część Jawy z obszarami lasów tropikalnych, wyspy Panaitang i Peucang oraz groźny Krakatau. W swych dziejach Krakatau był najpierw wielkim wulkanem, w V w. rozpadł się na mniejsze wyspy, następnie powstały trzy i utworzyły wyspę wulkaniczną Krakatau; w 1887 r. nastąpiła największa w historii nowożytnej erupcja (wulkan wyrzucił 46 km³ pyłów na wysokość 27 km, fala tsunami wys. 40 m obiegła połowę Ziemi, a fala sejsmiczna siedmiokrotnie; przez trzy lata Słońce miało barwę zielonkawą, Księżyc niebieską).
Po wybuchu pozostały trzy wyspy, jedna z naszym bohaterem, któremu w 1927 r. urodził się potomek Anak Krakatau – Dziecko Krakatau. Ma się ono dobrze, świetnie rośnie, do 5,1 m rocznie (przerosło już tatusia), a ciekawscy turyści mają się od niego trzymać na odległość nie mniejszą niż 3 km. Najwyższy indonezyjski wulkan Kerinci (3805 m n.p.m.) pokazuje swą moc na Sumatrze. Głębokość krateru wulkanu Tambora (2850 m n.p.m.), na wyspie Sumbawa, wynosi ponad 1 km, średnica krateru 7 km. Skutkiem silnej erupcji w 1815 r. było globalne obniżenie średnich temperatur o 3°C i brak lata (mrozy, śniegi i deszcze) w Europie i w Ameryce Północnej w 1816 r. W roku zimy wulkanicznej wiele wydarzyło się w kulturze, np. przebywający w Szwajcarii poeci G. Byron i P. Shelley, pisarz J.W. Polidori i Mary Shelley, zmuszeni do siedzenia w domach z powodu złej pogody, postanowili napisać „straszne nowele”. I tak, w literaturze pojawił się nowy główny bohater – wampir – wprowadzony przez Polidoriego, a dzięki talentowi M. Shelley świat poznał doktora Frankensteina.
SUMATRA
Sumatra (pow. 473,6 tys. km², z przybrzeżnymi wysepkami) leży w archipelagu Wielkich Wysp Sundajskich, jest szóstą co do wielkości wyspą na świecie. Na obszarze ok. 2,5 mln ha rosną tropikalne lasy deszczowe, chronione w trzech parkach narodowych: Gunung Leuser, Kerinci Seblat oraz Bukit Barisan Selatan. W Bohorok, ośrodku rehabilitacyjnym dla orangutanów, w parku Gunung Leuser, można z bliska obserwować te zwierzęta. W góry Barisan, z najwyższym szczytem, wulkanem Kerintji (3805 m n.p.m.) organizowane są kilkudniowe wyprawy. Popularne są też wspinaczki na wulkany Sinabung (2450 m n.p.m.) i Sibayak (2094 m n.pm.) oraz piesze wycieczki w rejony gorących źródeł. Modny kurort Bukittinggi (na wysokości 930 m n.p.m.) leży pośród szczytów Marapi (2891 m n.p.m.) i Singgalang (2877 m n.p.m.).
Zwiedza się tu tzw. Japońskie Jaskinie – tunele wydrążone podczas II wojny światowej przez japońskich jeńców. Stąd można wybrać się do rezerwatu raflezji (mają ponad 1 m średnicy, kwitną od sierpnia do listopada). Z miasta Kalianda pływają łodzie wycieczkowe do wulkanu Krakatau. Turyści wypoczywają w licznych do wyboru resortach na wyspie Samosir (pow. 640 km²) na jeziorze Toba (pow. 1940 km², w najgłębszym miejscu 529 m), leżącym w ogromnym wulkanicznym kraterze (pow. ok. 3 tys. km²). Na Sumatrze mieszka najwięcej ludności z grupy etnicznej Minang, wyznającej islam sunnicki, której struktura społeczna jest oparta na zasadzie matrylinearności. Dzieci są włączone do grupy matki, noszą jej nazwisko rodowe i dziedziczą majątek po niej i jej męskich krewnych (np. po bracie). W górach i nad jeziorem Toba żyją grupy etniczne Bataków, niektóre z nich jeszcze na początku XX w. praktykowały kanibalizm.
Smoki z KOMODO
Specjalnie dla nich, krewniaków dinozaurów, utworzono Park Narodowy Komodo (pow. 1817 km²), obejmujący wyspy Komodo, część Flores, Gili Motong, Rinca, Padar oraz dziesiątki wysepek w archipelagu Małych Wysp Sundajskich. Endemiczny waran z Komodo to największa jaszczurka świata, osiąga długość do ponad 3 m, wagę do 150 kg, ma ciało pokryte łuskami, w paszczy 60 ostrych zębów, poluje posługując się ogonem (ciosem ogona powala jelenie i dziki), świetnie pływa i podczas biegu rozwija szybkość do 20 km na godzinę, żyje ponad 50 lat. Waranie gody odbywają się od maja do sierpnia, samice składają jaja do jam wykopanych w ziemi. Stwierdzono także przypadki partenogenezy – wyklucie się młodych ze złożonych przez samicę niezapłodnionych jaj.
Turyści spotykają się ze smokami podczas wycieczek z przewodnikiem. W rafach koralowych wokół wysp żyje aż 260 gatunków koralowców, mnóstwo barwnych ryb, w morzu pływają także wielkie płaszczki, delfiny i rekiny.
CELEBES – sezon pogrzebowy
Sulawesi (dawniej Celebes, pow. 174 600 km²), w archipelagu Wysp Malajskich, odwiedzają turyści, by nurkować w wyjątkowo bogatej w faunę morską rafie koralowej, inni wędrują stokami gór Mollengraffa (najwyższy szczyt Rantekombola, 3455 m n.p.m.), odpoczywają na białych piaszczystych plażach, a jeszcze inni przyjeżdżają w sezonie pogrzebowym, przypadającym na miesiące lipiec i sierpień, oczywiście po to, by uczestniczyć w pogrzebie.
Region Tana Toraja zamieszkuje lud Toraja. Szachownicę pól ryżowych zdobią zielone połacie pastwisk, gdzie pasą się bawoły – bardzo ważne zwierzęta w kulturze Torajów. Wielkość stada stanowi o bogactwie i prestiżu rodziny, od liczby zwierząt składanych w ofierze osobom zmarłym zależy lepsze lub gorsze bytowanie ich dusz po śmierci. Rogi bawole zdobią domy mieszkalne oraz domy ceremonii pogrzebowych z wysoką wieżą, na której umieszcza się trumnę nieboszczyka. Domy w kształcie łodzi, z bambusowymi dachami z bardzo wysokimi szczytami przypominającymi wygięty róg bawołu, budują Torajowie na słupach, ustawionych na drewnianych lub kamiennych platformach. Ściany są pomalowane w tradycyjne wzory nawiązujące do religijnych symboli, nierzadko także rzeźbione (wizerunki byków i kogutów). Torajowie na ogół są chrześcijanami, nawróconymi przez holenderskich misjonarzy, jednakże wciąż pielęgnują dawne obyczaje i spełniają obrzędy pierwotnej religii. Ksiądz uczestniczy w ceremonii pogrzebowej tylko na początku.
Toraj umiera właściwie dwa razy. Po śmierci biologicznej jego ciało przenosi się do pomieszczenia w domostwie (jest to zazwyczaj pokój dziecięcy) i tam – jako „chory” – oczekuje na ceremonię pogrzebową, najważniejsze wydarzenie w swoim „życiu”. Oczekuje od pół roku do kilku lat. Niegdyś ciało pozostawiano bez zabezpieczenia, a wyciekające płyny były odprowadzane bambusowymi rurkami, obecnie Torajowie godzą się na konserwowanie ciał zmarłych zastrzykami z formaliny. Zmarłych także zakopywano na kilka miesięcy lub lat i odkopywano przed właściwym pochówkiem. Kiedy rodzina zgromadzi dostateczną liczbę bawołów i świń, rozpoczyna przygotowania do pogrzebu, czyli buduje domy pogrzebowe dla gości (i turystów, którzy muszą coś ofiarować zmarłemu, np. papierosy) oraz wieżę, obnosi nieboszczyka po sąsiednich wioskach (zbierając dary i zapisując skrzętnie, co i ile kto ofiarował) i miejscach, w których bywał.
Właściwa ceremonia odbywa się na placu pogrzebowej wioski. Zarzynane są wtedy bawoły i świnie, których mięso przeznacza się na ucztę (trwającą od 3 dni do tygodnia) oraz rozdziela pomiędzy żałobników, wywołując ich po imieniu. Trumnę ze zmarłym zanosi się do cmentarnej wioski i umieszcza w domu (należącym do danej rodziny) na wysokich palach (by zabezpieczyć cenne dary przed zakusami złodziei), a od strony wejścia stawia tau tau – rzeźbę wyobrażającą zmarłego. Ciała zmarłych zostawia się także w grotach wydrążonych w skale. Poszczególne groty należą do rodzin, tak że z powodu braku miejsca kładzie się w nich nieboszczyków bez trumien. Trumny również zawiesza się na ścianach wysokich głazów. Małe dzieci, jeszcze nie mające zębów, Torajowie chowają w wydrążonych pniach zdrowych drzew, by łatwo się zasklepiły, i rosły wraz z nimi.
SUMBA
Nazywana Sandałową (pow. 11 152 km².), leży w archipelagu Małych Wysp Sundajskich. Być może zwabieni zapachem drzew sandałowych, rosnących w lasach tropikalnych Sumby, zeszły z niebios po wielkiej drabinie istoty, z których wywodzi się dumny lud wojowników. Każdego roku w marcu lub w lutym odbywają się podczas święta Pasola, związanego z porą sadzenia ryżu, walki na koniach. Jeźdźcy są uzbrojeni i niekiedy pokazowa bitwa zmienia się w rzeczywistą, tak jak jeszcze pod koniec XX w., gdy plemiona z sumbajskich wiosek prowadziły z sobą wojny. Wielu jeszcze mieszkańców Sumby ma spiłowane zęby. Turyści odpoczywają na piaszczystych plażach (wiele luksusowych i hoteli i pensjonatów), odwiedzają tradycyjne wioski (prowadzące księgi gości), z charakterystycznymi domostwami i kamiennymi grobowcami, oraz sklepy, w których sprzedaje się słynne tkaniny ikatu.
BORNEO – Kalimantan
„Ku tubylczym osadom u brzegów tajemniczych rzek, rozwierających ciemne, obramowane lasami ujścia wśród bladozielonych skał i olśniewających ławic piasku...” (Joseph Conrad Korzeniowski)
Dwie trzecie powierzchni wyspy Borneo zajmuje indonezyjska prowincja Kalimantan. Z miasta Samarinda wyruszają wyprawy barkasami w górę rzeki Mahakam na zwiedzanie wiosek Dajaków. Turyści mieszkają w tradycyjnych losmenach, czyli „długich domach”. W wiosce Tanjung Isuy (z bogatym turystycznym zapleczem), która jest głównym ośrodkiem rzemiosła artystycznego, odbywają się pokazy tańców plemion Kayanów, Banuaków i Kenyahów. W mieście Melak, nad Mahakamem, turyści zwiedzają Kersid Luwai (Rezerwat Orchidei). Balikapan to miasto rozrywki, z najdroższymi hotelami, restauracjami i klubami nocnymi; atrakcją Banjarmasin są przejażdżki canoe po licznych kanałach i ciekach wodnych oraz pływające targi. Na rzecznej wysepce Kembang mieszkają makaki. Muzeum w Barjanbaru prezentuje wyroby rzemiosła artystycznego Banjarów i Dajaków oraz rzeźby pochodzące ze zniszczonych świątyń hinduistycznych. Robotnicy drążący błotniste pola diamentowe w Cempaka wygrzebują diamenty, opale, agaty i złoto. W mieście Pontianak, leżącym wśród kanałów łączących się z rzekami Landaku i Kapuas Kecil, turyści podziwiają pomnik Równika (w sklepach pamiątkarskich sprzedaje się miniaturki) oraz XVIII-wieczny sułtański zespół pałacowy i meczet.
PAPUA
Nazwą Papua określa się indonezyjską część wyspy Nowa Gwinea. Pokryta gęstą puszczą (pow. 400 tys. km²), z wysokimi Górami Śnieżnymi (Jayawijaya; najwyższy szczyt Jaya 5039 m n.p.m.), których wierzchołki pokrywają wieczne śniegi, jest domem dla odrębnych kulturowo 250 plemion, mówiących ok. 500 językami i dialektami. Jedno z nich, Karowani, buduje domy na drzewach w dżungli; inne plemiona, Asmatowie i Yali, jeszcze niedawno (lata 50. XX w.) praktykowały kanibalizm. W tej dzikiej przyrodzie, nieskażonej cywilizacją, tylko w dolinie Baliem (bungalowy Baliem Valley Resort) rozwinęła się turystyka, głównie piesza na szlakach do wiosek plemion Yani, Dani i Lani. Są tu plecione mosty nad rzekami, okrągłe chaty. Mieszkańcy żyją w związkach poligamicznych, przy czym żony są kupowane za stado świń lub kurczaków. Mężczyźni noszą dzicze kły w nosie, na członki zakładają długie spiczaste tykwy, polują, posługując się strzałami. Mężczyźni po inicjacji spotykają się w ozdobionych symbolami klanów i wizerunkami przodków „domach duchów” (haus tambaran), do których kobiety i dzieci nie mają wstępu. W haus tambaranie młodzi chłopcy poddają się rytualnemu nacinaniu skóry (3-centymentrowej długości głębokie rany – do 1,5 cm – po zagojeniu tworzą na całym ciele szramy podobne do łusek krokodyla). Kobiety ubierają się w spódniczki z traw i zgodnie z obyczajem obcinają sobie opuszki palców na znak żałoby po zmarłych krewnych. Niektóre plemiona mają oddzielne wioski męskie i kobiece, przy czym kobiety i mężczyźni mówią... innymi językami. W stolicy Jayapura, zamieszkanej głównie przez Jawajczyków, są dwa warte uwagi muzea: Negeri (rzemiosła artystycznego Papuasów) i Lika Budaya (sztuki Asmatów).
Zofia Siewak-Sojka
Brak produktów odpowiadających zapytaniu.