Jadę do: Gwatemali
GWATEMALA
To państwo położone w Ameryce Środkowej nad Oceanem Spokojnym i Atlantykiem. Graniczy z Salwadorem, Hondurasem, Meksykiem i Belize. Granice lądowe wynoszą 1687 km, a długość wybrzeża 400 km. Ponad 40% mieszkańców to Indianie, w większości Majowie, a część z nich wciąż wyznaje dawne wierzenia.
Powierzchnia: 108 890 km2
Liczba ludności: ok. 16 919 000
Stolica: Gwatemala
Podział administracyjny: 22 departamenty i 335 gmin
Język urzędowy: hiszpański
Waluta: quetzal
Kiedy jechać
Geograficznie Gwatemala dzieli się na kilka części. Na północy rozciąga się nizina Petén, w środkowej części pasma górskie, wybrzeże Oceanu Spokojnego od zachodu, a od wschodu wybrzeże Morza Karaibskiego (Atlantyk). Zajmującą prawie 30% powierzchni kraju słabo zaludnioną nizinę Petén porasta gęsty las tropikalny. Na południe od niziny równoleżnikowo wznoszą się pasma górskie: Alto Cuchumatanes, Sierra de Chamá i Sierra de Las Minas. Dalej jest Sierra Madre (pasmo z Meksyku, przez Gwatemalę aż do Hondurasu), oddzielona doliną rzeki Motagua od łańcucha Los Altos z najwyższym szczytem kraju Tajumulco (4220 m n.p.m., dawny wulkan). Nizinne wybrzeże Morza Karaibskiego kryje największe jezioro Izabal (589,6 km2), przecinają je większe rzeki: Motagua (400 km) i Polochic (240 km). Od granicy z Meksykiem do granicy z Salwadorem rozciąga się wąska nizina La Costa.
W południowej części Gwatemali panuje klimat podrównikowy wilgotny, ale pozostający pod wpływem suchszych mas powietrza znad Pacyfiku. W północnej, z klimatem równikowym, jest bardziej wilgotno (wpływ ciepłych i wilgotnych prądów morskich). Na temperaturę wpływa położenie nad poziomem morza. Do wysokości 600 m n.p.m. (piętro gorące) temperatury wynoszą 23–26°C, 600–1800 m n.p.m. (piętro umiarkowane) odpowiednio 22°C i 12°C, powyżej 1800 m n.p.m. (piętro chłodne) – ok. 10°C. Najcieplej jest w marcu i kwietniu, najchłodniej w grudniu i styczniu. Występują tu dwie pory roku: sucha (od listopada do kwietnia) i deszczowa (maj–październik, a na wybrzeżu nawet do grudnia). Na północy nawet w porze suchej pojawiają się opady. Przy pobycie do 90 dni obywateli polskich nie obowiązują wizy. Przy wyjeździe należy uiścić opłatę lotniskową (30 USD, płatne gotówką). W Gwatemali nie ma polskiej placówki dyplomatycznej (najbliższa w Meksyku). Brak obowiązku szczepień, ale warto zaszczepić się przeciwko malarii, WZW i żółtaczce oraz zaopatrzyć w środki przeciwko komarom.
Plaże
W Gwatemali trudno znaleźć piękne plaże. Zachodnie wybrzeże obmywają wysokie i dość zimne fale, wschodnie jest niewielkie. Jedne z najładniejszych, choć niewielkich plaż można znaleźć w Chulamar, niedaleko Puerto San Jose. W Montericco działa prywatna Hawaii Beach z restauracjami, hotelami i wszelkimi udogodnieniami. Kto szuka samotności, małe i puste plaże znajdzie w niewielkiej wiosce Tilapa, blisko granicy z Meksykiem. Większość ośrodków wczasowych posiada pomosty umożliwiające dostęp do oceanu, nawet jeśli brakuje typowego miejsca do odpoczynku nad wodą.
Aktywny wypoczynek
Na zachodnim wybrzeżu Gwatemali panują świetne warunki do uprawiania surfingu, windsurfingu i kitesurfingu. Fale są zazwyczaj duże, nie brakuje też sprzyjających wiatrów. Działają wypożyczalnie sprzętu, można też tanio kupić potrzebny sprzęt w sklepach dla surferów. Wśród turystów popularne są również wyprawy do dżungli i wspinaczka na wulkany. Znalezienie organizatora odpowiedniej wycieczki nie powinno być trudne.
Atrakcje turystyczne Gwatemali
Antigua Guatemala
Zabytkowa miejscowość wpisana na listę dziedzictwa UNESCO. Została założona przez hiszpańskich konkwistadorów w 1543 r. Chociaż część zabudowy legła w gruzach podczas dwóch silnych trzęsień ziemi w 1773 r., zachował się charakterystyczny układ ulic przecinających się pod kątem prostym. Interesujące są ruiny kompleksu franciszkańskiego z końca XVII w. oraz XVI-wieczny klasztor Dominikanów. Ciekawie prezentują się zabytki barokowe, m.in. odbudowana katedra św. Józefa z zachowanymi wieżami w fasadzie frontowej, kościół Mercederianów z piękną kopułą oraz klasztor i kościół Kapucynów z XVIII w.
Quiriguá
Warto zwiedzić otoczony opieką UNESCO park archeologiczny i ruiny dawnego miasta Majów, mieszkańców tych terenów od początku III do połowy IX w. Na terenie wykopalisk (ok. 3 km2) był akropol, pałac i boisko do rytualnej gry w piłkę. Wspaniale prezentują się pokryte rzeźbami i inskrypcjami stele – najwyższe z nich mierzą 10 m. Równie imponujące są rzeźby z piaskowca i ołtarze. Zachowane zabytki pokrywają wizerunki postaci ludzkich i zwierząt.
Tikál
Jako pierwszy zabytek w Gwatemali (1979 r.) na listę dziedzictwa UNESCO trafił park narodowy Tikál. Wznoszą się tu pozostałości prawdopodobnie największego miasta Majów. Wzniesione ok. 600 r. p.n.e., okres prosperity przeżywało w okresie IV–VI w., a w X stuleciu zostało nagle opuszczone. Później mieszkali tu Toltekowie, a dziś to prawdziwe miasto duchów (Tikál – „miejsce, gdzie rozbrzmiewają głosy duchów”) wśród tropikalnej roślinności lasu równikowego. W czasach świetności miasto zajmowało obszar 16 km2, zamieszkiwany przez ok. 10–45 tysięcy ludzi. Centralnym punktem był ogromny plac centralny, gdzie odbywały się uroczystości. W jego części południowo-zachodniej, na Placu Zaginionego Świata, umieszczono platformę do obserwacji astronomicznych. Stronę północną zajmowała twierdza, w części wschodniej i zachodniej wzniesiono monumentalne piramidy-świątynie. Z 12 sanktuariów zachowało się pięć. To prawdziwe arcydzieła architektoniczne, które budzą podziw dla wiedzy i kunsztu dawnych budowniczych. Najwyższa Piramida Dwugłowego Smoka ma aż 65 m wysokości i jest najwyższą odkrytą do tej pory budowlą indiańską. Podczas wieloletnich prac archeologicznych odnaleziono ok. 3000 budowli (świątynie, pałace, wspaniale zdobione stele) połączonych drogami procesyjnymi.
Lokalne przysmaki
Miejscowa kuchnia przypomina meksykańską, ale jest mniej pikantna. Podstawą jest ryż, warzywa, owoce. Wśród mięs króluje kurczak. W niektórych regionach jada się sporo ryb i owoców morza. Jednak żaden posiłek nie obejdzie się bez tortilli – placka z kukurydzianej mąki, który w Gwatemali przygotowują wyłącznie kobiety. Do tortilli pasuje dowolny farsz – mięsny, warzywny, owocowy, słodki, ostry, łagodny lub pikantny w smaku. Panuje pełna dowolność, a kucharze prześcigają się w nowych pomysłach. Najbardziej typowe śniadanie to pasta z czerwonej fasoli na ciepło, jajka, ciepła tortilla, smażone platany, a do picia gwatemalska kawa. Najobfitszym posiłkiem w ciągu dnia jest obiad. Czekając na jego porę, jada się owoce (banany, papaja, kokosy, pomarańcze). W rejonach nadmorskich popularną przekąską jest ceviche – surowa biała ryba lub morskie żyjątka marynowane w soku z limonki z dodatkiem cebuli i świeżej kolendry. Dania obiadowe są bardziej zróżnicowane niż poranne. Najczęściej składa się oczywiście z tortilli, drobiu w różnej formie, ryżu, fasoli, kukurydzy, sałatki, deseru, czasami jeszcze zupy. Popularnym daniem jest pollo en jacón – pierś z kurczaka z ziemniakami, z dodatkiem sosu pomidorowego, ryżu i sałaty – oczywiście owinięty tortillą. Arroz guatemalteco to smażony ryż z warzywami i kurczakiem. Smażone tortille z farszem z czarnej fasoli, guacamole i sosu pomidorowego, posypane serem, natką pietruszki i cebulą, to tostadas. Gwatemalskie paszteciki (enchiladas) mają farsz mięsny lub warzywny, np. ziemniaki, ser i rodzynki. Ulubionym deserem są smażone banany. Chociaż Gwatemala jest jednym z największych producentów kawy, to podawana na miejscu odbiega od tego, z czym kojarzy się Europejczykowi. Serwuje się bardzo słabą, bardzo słodką i z dodatkiem mleka w proszku. Za to Gwatemalczycy uwielbiają liquado – napój ze świeżych owoców mieszany z wodą lub świeżym mlekiem. Pija się także herbatę miętową. Z mocniejszych napoi popularny jest rum, tequila i miejscowe piwo Gallo.
Gwatemalskie ciekawostki
1. W czasach prekolumbijskich tereny Gwatemali zamieszkiwali Majowie. W 1523 r. zostały podbite przez hiszpańskich konkwistadorów. Niepodległość od Hiszpanii Gwatemala uzyskała 15 września 1821 r.
2. Podstawą gospodarki są uprawy kawy, trzciny cukrowej i bananów. Pozyskuje się również rzadkie gatunki drewna. Z liści, kory i młodych owoców drzewa sapodilla (pigwica właściwa) otrzymuje się mleczny sok, używany do produkcji gumy do żucia.
3. Z Gwatemali pochodzi czekolada. Używana była przez Majów już w VI w. Xocoatl oznaczało gorzką wodę. Aby poprawić smak czekolady (nie znano jeszcze cukru), dodawano do niej różne przyprawy, np. ostrą paprykę.
4. Kraj słynie z kolorowych cmentarzy. Nagrobki są malowane w żywe kolory, ulubione za życia przez zmarłego. To forma jego uhonorowania i upamiętnienia.
5. Istnieje dość duże zagrożenie przestępczością, głównie gangów młodzieżowych. Należy unikać nocnych podróży, spacerów po zmroku i noszenia biżuterii oraz gotówki.
6. W lasach tropikalnych na północy rosną palmy, bambusy, drzewa różane, mahonie, epifity i liany. Na terenach krasowych występują suchorośla i kaktusy. W górach roślinność jest piętrowa – od lasów podzwrotnikowych po sosnowe i kolczaste zarośla.
7. W Gwatemali występuje wiele gatunków zwierząt. Żyją tu jelenie, jaguary, tapiry i pumy. Często spotyka się węże (także jadowite), owady, żyje tu także jadowity pająk ptasznik.
8. Charakterystycznym ptakiem jest kwezal (quetzal). Widnieje on w godle kraju, jego nazwę nosi też miejscowa waluta. Przez Majów uznawany za świętego ptaka. Podobno w niewoli ten barwny i piękny ptak przeżywa zaledwie kilka godzin, maksymalnie dobę.
9. Drzewo kapokowe jest uznawane za drzewo narodowe. Ogromne, dorastające 70 m, ma charakterystyczne korzenie przyporowe. Majowie uznawali je za drzewo życia.
10. Z Gwatemali pochodzi dwóch noblistów. Miguel Ángel Asturias, pisarz, poeta, dziennikarz, opozycjonista i dyplomata, w 1967 r. otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Z kolei Rigoberta Menchú Tum, Indianka, działaczka i obrończyni praw Indian, w 1992 r. została uhonorowana Pokojową Nagrodą Nobla.
Jolanta Bąk
Brak produktów odpowiadających zapytaniu.